Türk İmzası

İNÖNÜ SAVAŞLARI

"Siz yalnız düşmanı değil, milletin makûs talihini de yendiniz" Atatürk Galip devletlerin desteğiyle İzmir'e çıkan Yunanlılar Batı Anadolu'dan Orta Anadolu'ya doğru ilerlemeye başlayınca Kuva-yı Millîye'nin müfreze ve çeteleriyle karşılaştılar. Kuva-yı Millîyeciler'in direnişiyle düşman oyalanırken, Türkiye Büyük Millet Meclisi hükümeti de millî orduyu yeniden kurma ve donatma çalışmalarına hız vermişti. Millî ordu kuvvetlenmedikçe sayı ve silâh bakımından üstün olan düşman ordusu ile ciddi bir savaşa girmek doğru değildi. Yunanlılar ise millî ordunun kurulmasını önlemek için işgal altında tuttukları toprakları genişletmek istediler. İzmir'den sonra güneyde Denizliye, doğuda Uşak'a, kuzeyde Bursa ve izmit'e kadar uzanan hattın batısını kontrollerinde tutuyor, bu hattı doğuya genişletmek, Türk millî ordusunun teşkilât ve kabiliyetini anlamak için Bursa'daki birliklerinden 20 bin kişiiik bir kuvvet ayırarak, Eskişehir yönünde keşif niteliğinde bir taarruza karar verdiler.

Birinci İnönü Savaşı

Bursa'dan hareket eden Yunan kuvvetleri, 9 Ocak 1921 günü, Eskişehir'in 40 km. kadar kuzey-batısında, Gündüzbeyinönü arasındaki bölgeye geldiler. Türk istihbaratı düşmanın bu ileri harekâtını birkaç gün öncesinden haber almıştı. Batı cephesi birliklerimizin subay, eğitim araç ve gereçleri henüz tamamlanmamış olmasına rağmen, bu cephenin kumandanı Albay İsmet Bey (İnönü), kuvvetlerinin büyük bir kısmını İnönü mevzilerine şevketti. Amaç, Yunanlılar'ı durdurmak ve Eskişehir demiryolu stratejik mevkiini savunmaktı.
9 ve 10 Ocak günleri Yunanlılar taarruza geçtiği zaman, buraya sevkedilen Türk birliklerinin bir kısmı henüz yolda idi. Bu yüzden öncü birliklerimiz, silâh ve malzeme de çok noksan olduğu için, çekilmek zorunda kaldı. Fakat Albay İsmet Bay, geri mevzide savunmaya devam emrini verdi ve birliklerimiz, sayı ve silâh bakımından üç kat üstün Yunan kuvvetlerine karşı başarılı bir savunma savaşı yaptılar. Yunanlılar, 11 Ocak'ta çekilmek zorunda kaldı.

Kurtuluş Savaşı'nın bu ilk ciddi çarpışmasında sağlanan başarı Türk kamuoyunun moralini yükseltti. Galip devletler Türklerin Sevr Antlaşması'nı kabul etmeyeceklerini anlayarak, bu antlaşmada bazı maddelerin değiştirilmesine karar verdiler ve bu amaçla Osmanlı hükümeti temsilcileri ile Yunanistan temsilcilerini Sevr Antlaşmasında değişiklik yapmak üzere Londra'ya çağırdılar. Mustafa Kemal Paşa, Türkler'i Türkiye Büyük Millet Meclisi ve onun hükümetinin temsil ettiğini söylediği için, galip devletler İtalya aracılığı ile Türkiye Büyük Millet Mecllsl'nin temsilcilerini de davet ettiler. Türkiye barış için tek çözüm yolunun MUİT Misâk ile tespit edilen sınırların kabulü olduğunu bildirdi.